Titanik buzula çarpıp batmadan evvel onu uyarmaya çalışan bir gemi olduğunu biliyor muydunuz? Dev gemiyi kurtarmaya çalışan (ve başarısız olan) bu pek bilinmeyen gemi, İrlanda Denizi’nin tabanında yatarken keşfedildi.
Titanik birinci seyahatine çıkarken, SS Mesaba ticaret gemisi de Nisan 1912’de Atlantik Okyanusu’nu geçiyordu. SS Mesaba, Titanik’in Kaptanı Edward Smith‘e, bir telsiz bildirisiyle Newfoundland kıyılarında haydut buzdağlarının sürüklendiğini bildiren bir ileti gönderdi.
Titanik bu iletisi aldı, fakat uyarıyı dinleyerek rotasını değiştirmedi ve bunun nasıl bittiğini hepimiz biliyoruz. Kuzey Atlantik Okyanusu’nun buz üzere sularında, seyahatinin dördüncü gününde, “batmaz” gemi bir buzdağına çarparak battı ve 1.500’den fazla insan hayatını kaybetti.
SS Mesaba ise sonraki yıllarda çalışmaya devam etti. Lakin bu durum, Birinci Dünya Savaşı’nın son yılı olan 1918’de bir Alman denizaltısı tarafından torpido ile vurulması sonrasında devam etti. Vurulduğu yerde, bir asırdan fazla bir müddet boyunca, denizin tabanında fark edilmeden yattı.
Galler’deki Bangor Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, yakın tarihli bir projede son teknoloji çok ışınlı sonarla donanmış Prince Madog araştırma gemisinin yardımıyla Mesaba’nın batığını ve son dinlenme yerini tespit etmeyi başardılar.
Enkazı belirlemek küçük bir muvaffakiyet değildi. İrlanda Denizi, 19.424 kilometrekarelik deniz tabanında 273 geminin enkazıyla dolu. En son araştırmayla belirlenenler ortasında 100’den fazlasının evvelce tanımlanmamış yahut evvelce yanlış tanımlanmış olması olasıydı.
Bangor Üniversitesi’nden deniz arkeoloğu ve tarihçisi Dr. Innes McCartney yaptığı açıklamada “Önceden, batıkları görsel olarak tanımlamak için yılda birkaç bölgeye dalış yapabiliyorduk. Prince Madog’un eşsiz sonar yetenekleri, enkazları incelemek için nispeten düşük maliyetli bir araç geliştirmemizi sağladı. Bunu, her bir siteyle maliyetli fizikî etkileşime girmeden geçmiş bilgilere bağlayabiliriz” dedi ve ekledi: “Deniz arkeolojisi için bir ‘oyun değiştirici’ oldu.”
Atlantik’in öbür tarafında, Titanik’in enkazı hala Kanada’daki Newfoundland kıyısının 690 kilometre açığında bulunuyor. Bir derin deniz seferi, kısa bir müddet evvel ünlü gemi enkazının şimdiye kadar kaydedilen en yüksek kaliteli imgelerinden kimilerini yakalamayı başardı.
Önceki dalışların gösterdiği üzere, gemi enkazının yıkımı devam etmekteydi. 1985’teki keşfinden bu yana, geminin ön direği çöktü, kıç güvertesi çöktü, gözcü kulesi yok oldu ve büyük merdivenin yanındaki spor salonu çöktü. Sırada geminin pruvasının olabileceği düşünülüyor…